Traktör Ana Çerçeve Yönetmeliği (TMR), üretilen traktörlerin uyması gereken kuralları belirtiyor. Traktörün tasarımından kabinine kadar birçok özelliğin standardını belirlendiği yönetmelikte 2021 yılından itibaren değişmesi planlanan motor emisyon standartları dikkat çekiyor. TMR’e göre 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle Faz 5 emisyon standartları Türkiye’de geçerli olmaya başlayacak.
2021 yılından itibaren traktörlerde motor emisyon sınıfında değişikliğe gidilmesi için Traktör Ana Çerçeve Yönetmeliğinde (TMR) önemli değişiklikler yapıldı. Bunun sonucunda markalar modellerini bu yönde güncellemeye devam ediyor. Bilindiği üzere içten yanmalı her araç akaryakıtın yanması sonucu bir takım uçucu zehirli gaz salıyor. Bu gazlar emisyonu oluşturan temel faktörleri içeriyor. Özellikle son dönemde çevrenin ve doğanın korunmasıyla ilgili önlemler arttıkça emisyon konusu daha fazla gündeme gelmeye başladı. Atmosfere zarar veren bu gazların azaltılması için Avrupa, belirli standartlar getirdi. Bunlara Euro normları deniyor. Buna göre içten yanmalı her motorlu aracın uyması gereken bir emisyon değeri bulunuyor. Avrupa’da bu emisyon normlarının sağlanması koşuluyla motorların kullanılmasına izin veriliyor.
Üretim şekli Avrupa standardına göre belirleniyor
Türkiye’de emisyon değerleri olarak Euro normları geçerlidir. İçten yanmalı bir motorun emisyonunu düşürmenin en önemli unsuru yakıt kullanımını düşürmekten geçiyor. Bununla birlikte bazı önleyici tedbirlerin alınması ve ilave donanımların eklenmesi gerekiyor. Bu doğrultuda Euro emisyon normları motorların hem teknolojik özelliklerini hem de şekillerini değiştirdi. Bu değişikliklere göre de motorlar, Euro 3, Euro 4, Euro 5 gibi farklı sınıflanmalara ayrıldılar. Bu sınıflandırma Avrupa’da Stage, Türkiye’de Faz, ABD’de Tier olarak isimlendiriliyor.
Yeni standartlara geçiş 2021 yılı olarak planlasa da 2023 yılında kadar ötelendi
Traktör sektörünü yakından ilgilendiren “Emisyon seviyeleri geçiş” sürecinde önemli değişiklik yaşandı. Yaşanılan bu değişiklikler ertelemeleri de beraberinde getirdi.2021 yılında alınan karara göre emisyon geçişi hükümleri kapsamında 50-75 beygir sınıfındaki traktörler için daha önce 01 Nisan 2021 olan uygulama tarihi (Faz IIIB geçişi) 01 Temmuz 2021 olarak değiştirildi. Buna göre mevcut tip onaylı yeni imal edilecek araçlar için 167/2013 çerçeve mevzuatının daha önce 01 Nisan 2021 olarak belirtilen uygulama tarihi 3 ay ötelendi. Emisyon geçişi hükümleri kapsamında 50-75 beygir sınıfındaki traktörler için daha önce 01 Nisan 2021 olan uygulama tarihi (Faz IIIB geçişi) 01 Temmuz 2021 olarak değiştirildi. Esneklik planı kapsamında piyasaya arz edilen tarım ve orman araçları ile motorlarına ilişkin hükümler kapsamında Faz IIIB süresi dışındaki % 20 oranı, %80’e, Faz IIIB süresindeki % 40 oranı ise %80’e çıkarıldı. Sonuç olarak yapılan değişikliklerle birlikte Türkiye’de üretilen traktörler 01 Ocak 2023 tarihinde minimum Faz V olarak üretilmeye başlayacak.
Yönetmeliğe uygun traktörlerde TMR kısaltması bulunuyor
2021 yılı itibariyle Traktör Ana Çerçeve Yönetmeliğinde de önemli değişikliklere gidildi. Bu değişiklikler güncel traktör modellerinde uygulanmaya başladı ve her marka, ürettiği modelin bu değişikliklere uygunluğunu model yanında TMR kısaltmasını ekleyerek belirtiyor. Bu yenilikler daha çok traktör operatörünün ve çevresinin güvenliğini artırmaya yönelik değişiklikler oldu.
Bazı önemli TMR değişiklikleri
- Hız ve kuyruk mili gibi bilgilerin gösterge panelinde yer alması
- Otomatik devreye giren 4×4 sistemi
- 30 km ve üzeri hıza ulaşan traktörlerde 4X4 frenleme sistemi
- Kabinli modellerde çift ayna kullanımı
- ROPS demirinin kolay indirilip kaldırılmasını sağlayan piston
- Çamurluk üzerinde tutunma noktaları
- Hareketli parçaların zarar vermesini önleyen güvenlik önlemleri
- Traktörde keskin ve sivri kısımların köreltilmesi
- Kaportanın kolay açılmasını engelleyen kilit sistemi
- Kabinli modellerde havalandırma sistemi
- Tüm elektrik akımını kesen Akü şalteri
- 4×4 sistemin kol yerine buton ile devreye alınması
- Mekanik 4×4 tahrik kutusu yerine hidrolik tahrik kutusu kullanılması
- PTO, kol yerine buton ile devreye alınıyor
- Sürücü koltuğunda varlık sensörü ve kuyruk mili çalışırken koltuktan kalkınca traktörün stop etmesi
- 30 km/s hızın üzerine çıkabilen tüm traktörlerde göstergede hız değeri verilmesi
- El freni çekilmeden sürücü koltuğu terk edilirse görsel ve sesli ikaz verilmesi
- El ve ayak freni hattı birbirinden bağımsız olacak şekilde tasarlandı. Olası durumda fren hatlarından birinde arıza olması durumunda diğer hattın frenlemeye devam etmesi
- Hidrolik frenli traktörlerde, fren hattında bir arıza yaşanırsa gösterge paneli aracılığıyla sürücünün uyarılması
- PTO ile ilgili tüm kollar sarı; el-ayak gazı, el freni ve vites geçişleri ile ilgili tüm kollar turuncu olacak şekilde kabin içerisindeki kumanda kollarının renklerinde düzenleme yapıldı
- Traktörde acil çıkış, kriko ve gresleme noktaları gibi sürücünün bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesini sağlayan ilave uyarı etiketleri uygulandı
- Güvenlik tedbirleri kapsamında yan kapamaların el ile değil, ancak bir alet yardımıyla açılması
- Uzunluğu 4,6 metreden fazla olan araçlarda yan yüzeyin görünürlüğünü artırmak amacıyla ilave yan aydınlatma lamba kullanımı
