Profi Traktör Türkiye olarak kadınların iş dünyasındaki gücüne inanarak başlattığımız “Traktör Sektöründe Kadın Eli” köşemizin bu ayki konuğu Yanmar Türkiye Makine Müşteri İlişkileri Uzmanı Seda Yılmaz oldu. Yanmar Türkiye Makine’nin kadın ve erkek çalışan sayılarının neredeyse eşit olduğunu vurgulayan Yılmaz, “Algısal olarak, bir işi cinsiyete göre sınırlandırmamalıyız. İlgi alanımızdaki sektör tarım ise, potansiyelimizin farkına varmalı ve bu alanda kendimizi geliştirmeliyiz. Kadınları görünür kılmak, desteklemek ve geleneksel kalıpların dışına çıkarmak herkesin görevi olmalı” sözlerini kaydetti.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz? Firmadaki görev ve sorumluluklarınız nelerdir?
İzmir’de doğdum. İletişim ve insan ilişkileri her zaman hayatımın merkezinde olduğundan dolayı İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık bölümünü okudum ve 2019 yılında fakülte ve bölüm birinciliğiyle mezun oldum. Yüksek lisans eğitimimi tamamladıktan sonra kariyer yolculuğum profesyonel olarak başladı. 3 yılı aşkın süredir Yanmar Turkey Makine A.Ş., Tarım Departmanı’nda Müşteri İlişkileri Uzmanı olarak görev alıyorum. Firmamız ile bayilerimiz ve müşterilerimiz arasındaki istek ve beklentilerin koordine edilmesine yönelik tüm iletişim süreçleri ve pazarlama faaliyetlerinde köprü görevini üstleniyorum. Müşteri ilişkileri kapsamında, ekip yönetimi, müşteri memnuniyetinin artırılması, analiz ve takipleri, satış/satış sonrası hizmetler birimleri ile etkili bilgi akışı ve raporlamaların yanı sıra bayi ilişkileri kapsamında ise iletişim, pazarlama ve satış faaliyetlerini destekleyen süreçlerden sorumluyum.
Bu sektöre girmek aklınızda var mıydı? Sektöre giriş hikayeniz nasıl oldu?
Eğitim hayatım boyunca her zaman gelişime açık ve aktif bir öğrenciydim. Yüksek lisansa devam ederken kariyer yolculuğuma başlangıç adımını atmak istedim ve yollarımız Yanmar Türkiye ile kesişti. Tarım sektöründe olmak gibi keskin bir düşüncem yoktu fakat geçmiş yıllarda geçimini tarım ve hayvancılık ile sağlamış, toprağı, emeği, üretkenliği aile büyüklerinden dinleyerek Ege kıyılarında büyüme fırsatı bulan biri olarak bu sektörde kendime bir alan bulacağıma inanarak başladım. Yanmar Türkiye Tarım Departmanı’nın ilk kadın Hanasaka’sıyım. Hanasaka çiçek açmak anlamına gelir ve gelecek nesillerin potansiyellerini destekleyen bir kültürdür. Yanmar’ın bu felsefesiyle sektöre adapte oldum, kendimi geliştirdim ve şu an hızla büyüyen tarım ekibinin bir parçası olmaktan mutluluk duyuyorum.
İşinizle ilgili detay verebilir misiniz? Firmada hangi alanlarda faaliyette bulunuyorsunuz?
Müşteri ilişkileri kapsamında birlikte çalıştığımız bir ekibimiz var. Ekip içerisindeki koordinasyon ve yönetimin sağlanması, değerlendirme ve raporlamalardan asli sorumluyum. İletişim kanallarımız ile müşterilerimizin istek ve beklentilerine hızlı yanıt vererek, ilgili birimlerimiz ile çözüm süreçlerini en verimli şekilde yürütüyoruz. Müşteri memnuniyeti ve dijital pazarlama çalışmalarında Japonya ile birlikte koordine ettiğimiz projelerden sorumluyum. Kurumsal çatı altındaki standardizasyonun sağlanması, bayi ağının ve müşteri beklentilerinin analiz edilerek aksiyon alımına ilişkin satış ve pazarlama birimlerimiz ile iş birliği içerisindeyim. Kurumsal etkinlikler ve fuarlarda organizasyonel ve tanıtım süreçlerine destek oluyorum. Mevcut değerlendirmeler dahilinde, program geliştirme ve bu geliştirmeler içerisinde görev almak gibi operasyonel anlamda diğer birimlerimiz ile birlikte aktif rol oynuyorum.
Görevinize başlamadan önce traktörlerle ilgili bir eğitim aldınız mı? Aldıysanız bu eğitim size nasıl etki etti?
Traktör sürüşü ile ilgili teknik anlamda özel bir eğitimim olmadı. Sektörü, mevcut pazarı ve hedef kitleyi analiz etmek ve bunlara yönelik hedef ve stratejilerimizi doğru anlamlandırmak adına eğitimler aldım. Ek olarak, portföyümüzdeki traktör ve ekipmanların bilgilendirmeleri için satış ekiplerinin de olduğu oryantasyon süreçlerini tamamladım. Başlangıç için bu süreçlerden geçmek, üretimden satış sonrasına kadar tüm operasyonel akışı kavramama ve traktör pazarı içerisindeki bölgesel özelliklere hakim olmama katkı sağladı.
Firma faaliyetlerine sizinle birlikte toplam kaç kadın ekip arkadaşınız katkı sağlıyor?
Tarım departmanı bünyesinde aktif olarak yurt içi-yurt dışı satış, satış sonrası hizmetler ve müşteri ilişkileri olmak üzere çalışan, bayi ve saha ziyaretleri, fuar katılımları yapan 11 kadın bulunuyor.
Çalıştığınız firmanın kadın istihdamına olan bakış açısını değerlendirebilir misiniz?
Yanmar Türkiye, kadın istihdamını son derece destekleyen bir firma. Şu anda yaklaşık %43 oranında kadın çalışanımız bulunuyor ve bu oranın, daha da artırılması hedefleniyor. Çalışanlara karşı kalıplaşmış genel yargıları olan bir firma değiliz. Aksine, her zaman neyi, nasıl yapabileceğimize odaklanıyoruz. Yanmar Türkiye’nin ana faaliyetleri bünyesinde tarım makineleri, endüstriyel motorlar, iş makineleri ve enerji sistemlerinden oluşan farklı iş kolları var. Her ne kadar bunlar kadın istihdamının daha az olması beklenen iş kolları olsa da Yanmar Türkiye olarak faaliyet gösterdiğimiz tüm iş kollarında kadın çalışanlarımızın sayısı erkek çalışanlar ile neredeyse eşit durumda. Tüm ekiplerimizin içerisinde ise farklı bakış açısına sahip birçok değerli kadın çalışıyor.
Erkek egemen bir sektörde kadın olmanın farklılığını yaşıyor musunuz? Sorunlara ve süreçlere farklı bir bakış açısıyla müdahale ettiğiniz durumlar oluyor mu?
Çalıştığım ve iletişimde olduğum iş ortaklarımız bünyesinde kadın-erkek dengesi açısından büyük bir farklılık yaşamıyorum. Örneğin traktör fabrikamızda ve iş birliği içerisinde olduğumuz bayilikler bünyesinde kadın çalışanlar var. Çalışma ortamımda alınması planlanan aksiyonları değerlendirirken konuları farklı perspektiflerden ele alabiliyorum. Ekip içerisindeki analitik görüşlerin yanında yaratıcı ve estetik fikirler ile alacağımız aksiyonları bütünleştiriyoruz. Sahaya çıktığımızda ise, evet bu farklılığı daha yoğun hissediyorum. Tarım, aslında kadın emeğinin yoğun olduğu fakat görülmemesinden kaynaklı erkeklerin ön planda tutulduğu algısı yaratılan bir sektör. Traktör kullanan, tohumun ekiminden hasat sürecine kadar aktif olan birçok kadın var. Geçtiğimiz yıl Manisa’da gerçekleştirdiğimiz röportajda kadın çiftçilerimizin çoğu, traktör kullandıklarında çevredekilerin şaşırdıklarından bahsetmişti. Bu durumu fuar dönemimizde ben de yaşamıştım. Kısa süreli traktör sürüş deneyimi elde etmiştim ve traktörü sürdüğümde etrafımda herkes beni izleyerek alkışlamıştı. Aslında bu durumun sebebi alışılmışın dışında olan bir eylemin gerçekleşmesi. Daha çok sahada olmalıyız ve kadın girişimcilerimizi daha çok görülür hale getirmeliyiz.
Bir kadın olarak erkek egemen bir sektörde yer alırken zorlandığınız noktalar oldu mu?
Gurur duyduğum pek çok noktanın yanı sıra, ne yazık ki yaşanan bazı algısal zorluklar olabiliyor. Örneğin, çiftçilerimiz ile yaptığımız görüşmelerde bir kadın çalışan olarak konuya hakim olamayacağımız algısı ile karşılaşabiliyoruz. Saha ziyaretleri sırasında, çiftçilerimiz mevcut durumlar hakkındaki fikirlerini erkek çalışanlar ile paylaşmayı tercih edebiliyor. Fakat sektörle ilgili yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olduğumuzu yansıttığımızda iletişim tamamen değişerek konunun direkt muhatabı haline gelebiliyorum. Günün sonunda baktığımızda, kurduğumuz etkili iletişim sayesinde, konu fark etmeksizin direkt benimle iletişime geçen birçok değerli çiftçimiz de bulunuyor.
Sektörde kadınlara pozitif ayrımcılık yapıldığını düşünüyor musunuz?
Kadın girişimcilerin desteklenmesi ve istihdam oranlarının artırılması amacıyla devlet destekli teşvik programlarında ve kooperatiflerde üreten ve emek veren kadınların ön planda tutularak desteklendiğini görüyoruz. Uygulanan politikaların cinsiyet eşitliği hedeflerine ulaşma konusunda bir yol olmasının yanı sıra toplum içerisinde farkındalık oluşturulması gereken bir diğer konu da fırsat eşitliğidir. Örneğin saha ziyaretlerinde coğrafi koşullara da bağlı olarak kadın ve erkeğin birlikte çalışmasına rağmen fırsat eşitliğinin olmadığını gözlemleyebiliyoruz. Tescil kayıtlarını incelediğimizde kadın çiftçi rakamlarının arttığını görmek bizi mutlu ediyor. Kadın her sektörde var. Bunu görünür kılmak, desteklemek ve geleneksel kalıpların dışına çıkmak herkesin görevi olmalı.
Kadın gözünden traktör sektörünü ve bu alandaki mekanizasyonu değerlendirir misiniz?
Traktör sektörü tarımın en önemli bileşenlerinden birini oluşturuyor. Türkiye’de tarım sektörünü desteklemek için çiftçilerimize sunulan devlet ve özel kurum destekli teşvikler, sürdürülebilir tarım projeleri ile birlikte sektör her geçen gün büyüyor. İç ve dış pazardaki talepler ülke ekonomisini doğrudan etkiliyor. Özellikle kadınların da sektörde görünür olmalarıyla birlikte ergonomik yapıda değişiklikler gözlemliyoruz. Mekanizasyondaki gelişmeler ile birlikte tarım daha verimli ve sürdürülebilir hale dönüşüyor. Manuel vakit gerektiren işlerde verimlilik, yakıt tüketimi ve emisyonlarının kontrol altına alınması, otomosyon, SmartAssist gibi pek çok gelişme sektörün ve çiftçilerin ihtiyaçlarına yanıt veriyor, üretim kapasitesini artırıyor. Bu sayede küresel ekonomik koşullar sektörün daha da büyümesini destekliyor. Tüm gelişmeler ile birlikte maliyetler ve iş gücü üzerindeki etkilerin de dikkate alınması gerektiğini düşünüyorum.
Traktör sektöründe çalışan bir kadın olarak, sektördeki kadınlara tavsiyeleriniz nelerdir?
Öncelikle kesinlikle görünür olmalıyız. Dijitali, yeni trendleri takip etmeliyiz. Özellikle sosyal medyanın gücü ile pek çok kadının hikayesine istediğimiz anda ulaşabiliyoruz. Sektördeki çalışmalarımızı ve başarılarımızı paylaşarak kendimizi tahminimizden de ötedeki kitlelere duyurabiliriz. Algısal olarak, bir işi/sektörü kadın veya erkek potansiyeline sıkıştırarak sınırlandırmamalıyız. İlgi alanımızdaki sektör tarım ise, potansiyelimizin farkına varmalı ve bu alanda kendimizi geliştirmeliyiz. Bunu sektörde daha fazla deneyime sahip kişiler ile iletişimimizi artırarak başarabiliriz.
Siz traktör sektöründe kadın çalışanların sayısının az olmasıyla ilgili neler düşünüyorsunuz? Bu sayının yükselmesi için sizce neler yapılmalı?
Üniversitelerde gerçekleştirdiğimiz kariyer günlerinde kadın öğrencilerden en sık aldığım sorulardan bir tanesi ‘traktör ile ilgili bir geçmişim yok, bu alanda neler yapabilirim?’ oluyor. Tarım sektörü oldukça geniş fırsatlara sahip bir ekosistem. Bu sistem içerisinde ilgi alanınıza dair kendinizi geliştirebileceğiniz yollar mevcut. Tarım departmanı bünyesinde üretim, planlama, yurt içi/yurt dışı satış, pazarlama, müşteri ilişkileri ve satış sonrası hizmetler biriminde çalışan kadın sayımız her geçen gün artıyor. Bu çalışanların çoğu yurt içinde ve yurt dışında çiftçi ve tedarikçi ziyaretleri sayesinde operasyonel faaliyetlerde aktif rol oynuyor. Nasıl ki bir kozmetik sektöründe son derece tecrübeli erkek çalışanlar olabilirse, traktör sektöründe de kendini konumlandırabilen, çeşitli fırsatları yakalayan kadın çalışanlar da olabilir. Bakış açısında cinsiyete odaklanmamak gerektiğini düşünüyorum. Danışmanlık ve teşvik programları, ziyaretler, iş fırsatlarının görünürlüğünün artırılması ve toplum tarafından farkındalık yaratılarak takip edilmesi traktör sektöründeki kadın sayısını daha da artıracaktır. Bu konuda firmalara da büyük sorumluluklar düşüyor. Yalnızca çiftçilikte değil, çiftçilere hizmet veren tüm sektörlerdeki kadın sayısının da gözle görülür bir sayıya ulaşması gerekiyor. Sektörün fırsatlarını daha görülür kılarak kadınlara yönelik tanıtım ve teşvik programlarının artırılması gerekiyor.
Son olarak eklemek istedikleriniz
Kadın görünürlüğünü artıracak çalışmalardan birini hayata geçiren Profi Traktör Türkiye’ye teşekkür ederim. Bu çalışmada yer almaktan mutluluk duyuyorum.
